thumbnail

Kunnen freelancers prijsafspraken maken?

Door: Edwin van het Bolscher, 25 juli 2019 Geeft de ACM meer ruimte voor collectieve afspraken over tarieven? Achter deze woorden gaat een strijd en belangenbehartiging schuil waarin de Kunstenbond, de grootste bond voor mensen die werken in de creatieve sector, al meer dan 12 jaar voor lange tijd de enige speler was. We hebben het dan over rechtszaken tegen de Nederlandse Staat tot aan het Europese Hof van Justitie. Moties in de Tweede Kamer die met grote meerderheid werden aangenomen. En we hebben het over een mogelijke wetswijziging die voor onze sector experimenteerruimte moet scheppen.
Vrienden van 3dhype:

Deze en andere inspanningen van de Kunstenbond maakt dat het de concurrentiewaakhond ACM (Autoriteit Consument en Markt) niet alleen duidelijk werd dat de Kunstenbond zich stevig in dit dossier hadden vastgebeten, maar er is ook politiek steeds meer weerstand ontstaan tegen hun wel erg strikte uitleg van de kartelregels (mededingingswetgeving).

Mag de Kunstenbond nu eindelijk onderhandelen voor zzp’ers?
De koppen in nieuwsmedia wisselden een beetje, maar de meesten bleven dicht bij het persbericht van de concurrentiewaakhond zelf: “zzp’ers kunnen collectieve afspraken maken over minimumtarieven”. Maar dat bericht is wat kort door de bocht. Uit de tweede zin van het persbericht van de ACM blijkt namelijk dat het nog maar een conceptregeling is. De ACM zette haar ideeën over een ruimere zienswijze op schrift en ‘de markt’ mag daar nu op reageren. Na deze ‘consultatieronde’ gaat de ACM kijken of de reacties van de markt aanleiding geven tot wijzigingen. En daarna is de nieuwe leidraad pas een feit. En dan pas weten we welke extra mogelijkheden de bond wel of niet heeft gekregen.

Lijkt de deur open of op een kiertje?
De Kunstenbond bestudeert op dit moment de nieuwe leidraad van de ACM en schrijven aan een stevige inhoudelijke reactie. In overleg met de andere (beroeps-)verenigingen in de sector in de Creatieve Coalitie zullen ze hun standpunten -zo breed mogelijk gedeeld- naar de ACM sturen. Ze weten immers maar al te goed dat de tegenstanders hun mondje in elk geval duidelijk zullen roeren.

Wat viel de Kunstenbond op aan de leidraad?
Voordat de Kunstenbond hun officiële reactie aan de ACM geeft, noemt het wel een paar dingen die als eerste in het oog springen:
Het valt op dat veel voorbeelden uit de creatieve sector worden gebruikt, maar het mogelijk maken van onderhandelen over minimumtarieven rond de 16 euro versterkt de onderhandelingspositie in onze sector onvoldoende. Ze hebben het over hoogopgeleide mensen die over het algemeen een hoger tarief behoren te ontvangen dan dit absolute minimum.
Afspraken moeten bovendien niet alleen over minimumtarieven gaan. Minimumtarieven mogen geen standaardtarieven worden. Dat moeten we koste wat kost vermijden.
Ze willen niet alleen over tarieven afspraken maken, maar ook goede afspraken kunnen maken over de tijd die nodig is om tot een eindresultaat te komen: voorbereidingstijd, reistijd e.d. enzovoorts. Alle uren moeten meetellen in de tariefberekening.
Ze willen in de tariefberekeningen een zichtbare opslag kunnen opnemen voor bijvoorbeeld de nieuwe verplichte AOV, zodat de creatieve zzp’er een hoger bedrag ontvangt dan tot nu toe. Zodat de zzp’er deze extra kosten niet ook nog eens uit het huidige -te lage- inkomen moet betalen.

Ze moeten goed bekijken of het “zij-aan-zij” werken, zoals de ACM het noemt, ook een afdoende antwoord is om ‘social dumping/race to the bottom’ te voorkomen en te bestrijden.
De leidraad geldt alleen voor zzp’ers die diensten leveren door middel van eigen arbeid. Zzp’ers die goederen aanbieden worden expliciet uitgesloten. Hiermee wordt een streep gehaald door het versterken van de positie van bijvoorbeeld beeldend kunstenaars maar ook van andere creatieven die een kant en klaar product afleveren. Denk aan illustratoren, animatoren en componisten bijvoorbeeld. Cruciaal is dat een geleverd product vaak één uniek exemplaar betreft dat (bijna) uitsluitend bestaat uit geleverde arbeidstijd (én een uniek talent). De Kunstenbond vreest dat deze definitiekwestie kwaadwillende opdrachtgevers teveel ruimte biedt om onder deze nieuwe ruimte uit te kunnen komen door de opdrachtformulering te sturen.

De Kunstenbond is tevreden dat de ACM aangeeft niet meteen boetes uit te delen, maar eerst te waarschuwen. De vrees voor torenhoge boetes heeft tot te veel voorzichtigheid geleid en was aan de andere kant een te gemakkelijk argument voor opdrachtgevers om niets te willen.
Kortom: het voorstel is een bemoedigende stap voorwaarts maar gaat zeker niet ver genoeg. De sectorale ruimte, waarvan de Kunstenbond hoopt dat die ontstaat door de motie Ellemeet/Asscher, zal door de Minister waarschijnlijk terughoudend gebruikt worden. Wanneer de ACM van haar kant ook te terughoudend blijft, zal het eindresultaat -ondanks deze twee bewegingen- te weinig concreet effect opleveren.

Link naar de Kunstenbond
Link naar animatie vakgroep DAMD
2312 Views
Blijf op de hoogte! Ontvang insprirende artikelen, tutorials, tips, nieuws, vacatures en ontwikkelingen in je mailbox.
 Abonneren

Over de auteur

Edwin van het Bolscher

Edwin van het Bolscher is founder, developer en hoofdredacteur van 3dhype.

Populaire onderwerpen

Corridor Crew: vergeten Disney's Magic Prisma met Paul Debevec

Post Panic stopt

Substrate: De volgende revolutionaire stap in shaders

Steeds meer bedrijven tegen AI

Interview met Justin van der Lek - Weta Digital

Vrienden van 3dhype:
  Populaire projecten